Die frase "vryheid van wrede en ongewone straf" verwys na 'n grondwetlike beginsel wat individue beskerm teen onderwerping aan straf wat buitensporig streng, wreed of vernederend is. Hierdie konsep word dikwels geassosieer met die agtste wysiging van die Verenigde State se Grondwet, hoewel soortgelyke beginsels ook in ander regstelsels bestaan. Die spesifieke betekenis van hierdie frase kan verskil op grond van interpretasie en wetlike konteks, maar dit verbied oor die algemeen strawwe wat marteling, onmenslike behandeling of buitensporige strawwe met betrekking tot die oortreding wat gepleeg is, behels. Dit is bedoel om die waardigheid en menseregte van individue binne die regstelsel te beskerm.