Die term "porfiritiese gesteentes" verwys na 'n tipe stollingsgesteente wat gekenmerk word deur groot, duidelike kristalle (fenokristalle) ingebed in 'n fynkorrelige of glasagtige grondmassa. Die woord "porfirities" kom van die Griekse woord "porphyra," wat pers beteken, aangesien die eerste rotse van hierdie tipe wat waargeneem is, pers van kleur was. Porfiritiese gesteentes kan egter in 'n verskeidenheid kleure kom.Die vorming van porfiritiese gesteentes behels tipies twee stadiums van afkoeling tydens die rots se vorming. Die eerste stadium vind diep binne die aardkors plaas, waar stadige afkoeling groot kristalle laat vorm. Hierdie kristalle word later omring deur 'n tweede stadium van vinnige afkoeling, wat lei tot die vorming van 'n fynkorrelige grondmassa.Die fenokristalle in porfiritiese gesteentes kan saamgestel word uit verskeie minerale, soos veldspaat, kwarts, of mika, afhangende van die spesifieke tipe rots. Die grondmassa, aan die ander kant, bestaan uit kleiner kristalle of glas.Porfiritiese gesteentes word algemeen in vulkaniese en plutoniese omgewings aangetref. Voorbeelde van porfiritiese gesteentes sluit in porfiritiese basalt, andesiet en graniet. Hierdie gesteentes kan waardevolle inligting verskaf oor die toestande en prosesse betrokke by hul vorming, wat geoloë help om die geologiese geskiedenis van 'n gebied te verstaan.