Die woordeboekbetekenis van die woord "kanonboot" is 'n klein gewapende vaartuig, tipies toegerus met kanonne, wat gebruik word om riviere, hawens en ander vlak waters te patrolleer. Die term "kanonboot-diplomasie" verwys na die gebruik van sulke vaartuie as 'n politieke instrument, tipies om 'n land se invloed of belange in 'n spesifieke streek te laat geld of af te dwing.