Die woordeboekbetekenis van die woord "alkaliteit" verwys na die kwaliteit of toestand om alkalies te wees of 'n pH-waarde groter as 7 te hê. Dit is 'n maatstaf van die vermoë van 'n stof om sure te neutraliseer en word dikwels gebruik met verwysing na die alkaliese of basiese eienskappe van water of grond. Die alkaliniteit van 'n stof word bepaal deur die konsentrasie van hidroksiedione (OH-) en karbonaatione (CO3^2-) wat daarin teenwoordig is. Hoë vlakke van alkaliniteit kan water of grond minder suur maak en meer geskik maak vir sekere soorte organismes of chemiese prosesse.